مدل ادراکی اولیوا و پاولز
مدل ادراکی اولیوا
این تصویر را القا می کند که نظارت هم پویاست و هم بر محور خدمت قرار دارد. مدل از چند چرخه متحدالمرکز ساخته شده که بر یک لایه قرار دارند. چهار چرخه ی درونی آن، چهار نقش اولیه ناظر را نشان می دهد در حالی که چرخه های بیرونی، حوزه های کاری ناظر را مشخص می سازد. لایه اصلی، کل سیستم را در بردارد و منابع اطلاعاتی و مهارت ناظر را نشان می دهد هریک از چرخه ها در جهات مختلف می چرخند.
این مدل سه حیطه یا قلمرو بزرگ را که ناظران آموزشی در آنها فعالیت میکنند :
1-بهسازی آموزشی
2- بهسازی برنامه درسی
3- بهسازی کارکنان
و چهار نقش ابتدایی و عمدهی ناظر درون این حیطهها (هماهنگ کننده، مشاور، رهبر گروه و ارزشیاب) را نشان میدهد. این حیطهها و نقشها بر روی بر روی یک بستر مبنایی _ دانش و مهارتهای راهنمایان آموزشی _ قرار میگیرند. مدل این دیدگاه را القاء میکند که نظارت و راهنمایی، هم فرایندی پویا و هم خدمت محور است. یک ناظر به شکلی پویا، از طریق ایفای یک یا همهی نقشهای درون یک یا هر سه حیطه، به معلمان کمک مینماید. پیکانهای دوسویهای که حیطهها را به هم متصل کردهاند، نشان میدهند که این حیطهها با هم مرتبطند. به عنوان مثال؛ یک ناظر که به عنوان رهبر گروه در بهسازی برنامه درسی (مثلاً در ریاضیات) فعالیت میکند، می تواند همزمان در حیطه بهسازی آموزشی (مثلاً از طریق کمک به معلمان در استفاده از روشهای نوین ارائه مفاهیم هندسی) و/ یا در حیطه بهسازی کارکنان (مثلاً با برگزاری سمینارهایی پیرامون روشهای نوین) فعالیت نماید(اولیوا و پاولز، 2004: 21).
چهار نقش عمده ناظر عبارتند از: هماهنگ کننده، مشاور، رهبر گروه و ارزیاب، که در سه حوزه: پیشرفت آموزشی، برنامه ریزی و پیشرفت معلم انجام می پذیرد.
ناظران باید دارای: 1- نوع خاصی از دانش و مهارت، و 2- صفات شخصی معینی باشند.
یک ناظر موفق شخصی است که در برخورد مداوم با افراد می باشد و از حس صمیمیت، دوستی، صبر، شوخ طبعی برخوردار باشد. از آنجایی که اگر خدمت مداری برای اصلاح ناظر با روحیه ای که مشاوران به عنوان روابط یاری گر یاد می کنند درآمیخته باشد، این امکان را به شخص می دهد تا یاری دهنده دیگران باشد. ناظر نیازمند قدرت استدلال برای متقاعد ساختن دیگران و نیز ایجاد علاقه مندی جهت تغییرات بهتر در آن ها می باشد. ناظر باید یک شخص صاحب اندیشه باشد و همچنین ناظر توانایی تغییر را باید دارا باشد و به طور مداوم امکان پیشرفت را افزایش دهد.
